บทเรียนภาษาเบสิกและกรณีศึกษา


	ภาษาเบสิก และกรณีศึกษา

เว็บเพจสำรอง (Backup webpages) : thaiall.com | thaiabc.com
ปรับปรุง : 2557-01-16 (ส่วนรายละเอียดของวีบี)
กลับสารบัญ (Back to Content)

ภาษาโปรแกรม (Program Language) # คือ วิธีการมาตรฐานในการสื่อสารสำหรับแสดงคำสั่งไปยังคอมพิวเตอร์ ภาษาโปรแกรมกำหนดไวยากรณ์และการตีความหมายจากโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่เขียนขึ้น ภาษาโปรแกรมทำให้โปรแกรมเมอร์สามารถระบุอย่างชัดเจนถึงข้อมูลที่คอมพิวเตอร์จะทำงาน และวิธีการที่คอมพิวเตอร์จะประมวลผลข้อมูลเหล่านั้น
ภาษาเบสิค (Basic Language) คือ ภาษาคอมพิวเตอร์ที่พัฒนาโดยจอห์น เคมเมนี (John Kemeny) และ ธอมัส เคิรตส์ (Thomas Kurtz) แห่งวิทยาลัยดาร์ทเมิร์ท (Dartmouth College) ในปีค.ศ. 1963
วิชวลเบสิก (Visual Basic) คือ ภาษาคอมพิวเตอร์สำหรับสร้างโปรแกรมประยุกต์ (Application) ที่ใช้งานได้อย่างหลากหลายบนระบบปฏิบัติการวินโดว์ และสามารถเรียกใช้วัตถุที่ตัวแปลภาษาเตรียมไว้ให้บริการ Programming :: VB :: VB.NET :: ASP.NET :: GWBasic :: ASP ::

ตอนที่ 2 :

ระบบฐานข้อมูล

ด้วย Data Control

Download : chap101.zip

บทที่ 101 : ใช้ Data control ร่วมกับ Text box

โปรแกรมนี้ใช้ Data control(Data component) ดึงข้อมูลจาก Microsoft Access มาใช้ แล้วให้ Textbox รับข้อมูลจาก Data control อีกครั้งหนึ่ง วิธีนี้สามารถแก้ไขข้อมูลในแฟ้ม Microsoft access ได้โดยตรง .. ตัวอย่างนี้ไม่มีการเรียกใช้ component พิเศษอื่นใด ตัวอย่างนี้ใช้ได้แน่ ถ้าในเครื่องท่านมีแฟ้ม Nwind.mdb ซึ่งเป็นแฟ้มที่มักติดตั้งมาพร้อม Visual Basic

ขั้นตอน

Data1

Text1

Text2

Text3

ข้อกำหนดใน Properties

Data1 Properties
Databasename = C:\Program Files\Microsoft Visual Studio\VB98\Nwind.mdb
RecordType = Table
RecordSource = Categories
Text1 Properties
Datasource = Data1
Datafield = CategoryID
Text2 Properties
Datasource = Data1
Datafield = CategoryName
Text3 Properties
Datasource = Data1
Datafield = Description

แบบฝึกหัด
? ให้เปลี่ยนเป็น table อื่น เช่น Customers หรือ Employees เป็นต้น
? ให้สร้างแฟ้ม .mdb ใช้เอง และเรียก table ของตนเอง

Download : chap102.zip

บทที่ 102 : ใช้ Data control ร่วมกับ DBGrid

ถ้าใน Toolbox ไม่มี DBGrid ให้กดปุ่ม Ctrl-T แล้วทำเครื่องหมายถูกหน้าคำว่า Microsoft Data Bound Grid Control 5.0(SP3) (c:\windows\system\dbgrid32.ocx) แล้วกดปุ่ม apply จะทำให้มี Control ใหม่โผ่ขึ้นมาใน Toolbox อีก 1 Object ชื่อว่า DBGrid

เลือก DBGrid จาก Toolbox แล้ว click ลากขนาดประมาณ 80% ของฟอร์มใน form1 สำหรับหน้าที่ของ DBGrid ก็คือนำข้อมูลจาก Data control ไปแสดงตารางได้อย่างง่าย และยังสามารถแก้ไขข้อมูลในตารางได้ทันที ในบทนี้มีแฟ้มเกี่ยวข้อง 3 แฟ้ม คือ .vbp และ .frm ซึ่งมีเป็นปกติ แต่แฟ้ม .frx เกิดขึ้น เพราะการใช้ DBGrid หากลบแฟ้มนี้ DBGrid ที่เคยใส่ไว้ในฟอร์มก็จะหายไปด้วย

ข้อกำหนดใน Properties

DBGrid1 Properties
DataSource = Data1

แบบฝึกหัด
? ให้เปลี่ยนเป็น table อื่น
? ให้สร้างแฟ้ม .mdb ใช้เอง และเรียก table ของตนเอง

Download : chap103.zip

บทที่ 103 : เพิ่ม record ใหม่ด้วย Data control และควบคุม visible + enabled

เมื่อเริ่มต้นกำหนดให้ object ต่าง ๆ visible=false หลังกดปุ่ม addnew จึงจะแสดง object ผลของการกดปุ่ม add จะยังไม่มี record เกิดขึ้น จนกว่าจะสั่ง update หลัง update ทุกอย่างกลับมาสู่จุดเริ่มต้นใหม่ ไม่ให้สับสนว่าขณะนี้ต้องทำอะไร และตาราง categories กำหนดว่าต้องมีข้อมูลใน category name ถ้าท่านกดปุ่ม update โดยป้อนค่าให้ จะเกิด error จึงต้องป้องกันจุดนี้ไว้ ด้วยคำสั่ง if

ข้อกำหนดใน Properties

คำสั่งควรทราบ

Data1.Recordset.AddNew

If Len(Trim((Text2)) > 0 Then

Data1.Recordset.Update
Else

Data1.Recordset.CancelUpdate

Msgbox "ไม่มีการปรับปรุงค่า"
End If

Download : chap104.zip

บทที่ 104 : ลบ record ด้วยการค้นหาจนพบ แล้วจึง update หรือ cancel

เริ่มต้นรับเลข แล้วค้นหา(Seek) ตาม CategoryId หากเจอก็จะแสดงค่าของ record นั้น และรอให้กดปุ่ม update เพื่อลบจริง
- Data1.Recordset.Bookmark = เก็บตำแหน่งที่ชี้ใน Data control
- Data1.Recordset.Index = กำหนดให้เป็น Primary key ที่จะทำงานกับ seek
- Data1.Recordset.Seek = ค้นหาและส่งผลให้ Nomatch ว่าจริงหรือเท็จ
- Data1.Recordset.NoMatch = รับผลจากการ seek

คำสั่งควรทราบ

Bookmark = Data1.Recordset.Bookmark
Data1.Recordset.Index = "PrimaryKey"
Data1.Recordset.Seek "=", Val(Text4)
If Data1.Recordset.NoMatch Then
Data1.Recordset.Bookmark = Bookmark
Else
Command2.Enabled = True
Text1.Visible = True
Text2.Visible = True
Text3.Visible = True
End If

If MsgBox("Are you sure to delete?", vbYesNo) = vbYes Then
Data1.Recordset.Delete
Data1.Refresh
Else
MsgBox "ไม่มีการปรับปรุงค่า"
End If

Download : chap105.zip

บทที่ 105 : แก้ไขข้อมูล สามารถเลือกทั้ง DBGrid, Data bar และ Seek

การแก้ไขใน Data control ผ่าน text box แทบไม่ต้องใช้คำสั่ง ในส่วนของการ update เพราะการค้นหาแล้วนำมาแสดง หากมีการแก้ไข จะทำการ update ให้ในทันทีอยู่แล้ว ไม่ต้องมีคำสั่ง update อีก แต่การค้นหาโดยระบบ PK เพียงอย่างเดียวใช้งานได้ยุ่งยาก จึงเพิ่ม DBGrid ทำให้เลือกได้ง่ายขึ้น สำหรับข้อควรระวังในการใช้ seek ร่วมกับ Data control คือต้องกำหนด Recordsettype เป็น table มิเช่นนั้นจะเกิด error ในการสั่ง index และการกำหนด Index สำหรับ Primarykey จะกำหนดชื่อ field ไม่ได้ ทราบเรื่องนี้จากการใช้ "C:\Program Files\Microsoft Visual Studio\VB98\VISDATA.EXE" ตรวจสอบแฟ้ม จึงทราบว่าต้องใช้ชื่ออะไร

คำสั่งควรทราบ

Bookmark = Data1.Recordset.Bookmark
Data1.Recordset.Index = "PrimaryKey"
Data1.Recordset.Seek "=", Val(Text4)
If Data1.Recordset.NoMatch Then
Data1.Recordset.Bookmark = Bookmark
Else
Text1.Visible = True
Text2.Visible = True
Text3.Visible = True
End If

Private Sub DBGrid1_click()
Text4 = DBGrid1.columns(0)
Text4.Refresh
End Sub

Download : chap106.zip

บทที่ 106 : DBGrid ที่เพิ่ม ลบ แก้ไข และการค้นหาจาก Index

ตอน right click ของ DBGrid ผมเลือก retrieve fields ทำให้คุณสมบัติทราบชื่อ field อัตโนมัติ และในคุณสมบัติผมก็เลือก AllowAddNew และ AllowDelete ทำให้สามารถจัดการกับข้อมูลผ่าน DBGrid ได้อย่างสมบูรณ์ ในส่วนของ Layout สามารถกำหนด width ให้แต่ละ column ได้โดยง่าย และแสดงการค้นหาตาม CategoryID หรือ CategoryName ซึ่งแฟ้มนี้กำหนดให้ทั้ง 2 Field นี้เป็น Index อยู่แล้ว

คำสั่งควรทราบ

Private Sub Command1_Click()
Bookmark = Data1.Recordset.Bookmark
Data1.Recordset.Index = "PrimaryKey"
Data1.Recordset.Seek "=", Val(InputBox("Get categoryid"))
If Data1.Recordset.NoMatch Then
MsgBox ("Not found")
Data1.Recordset.Bookmark = Bookmark
End If
End Sub

Private Sub Command2_Click()
Bookmark = Data1.Recordset.Bookmark
Data1.Recordset.Index = "CategoryName"
Data1.Recordset.Seek "=", InputBox("Get categoryname")
If Data1.Recordset.NoMatch Then
MsgBox ("Not found")
Data1.Recordset.Bookmark = Bookmark
End If
End Sub

Download : chap107.zip

บทที่ 107 : ใช้ Data form wizard กับ ADO data control สร้าง form อย่างง่าย

ขั้นตอนการสร้าง Data form wizard
1. เลือก Add-Ins จาก menu bar แล้วเลือก Add-In manager, VB 6 Data Form Wizard แล้ว Click ที่ Loaded/Unloaded แล้วกดปุ่ม OK
2. เลือก Data form wizard ด้วยการ Click ที่ Add-Ins, Data Form Wizard..., Next, เลือก Access แล้วกดปุ่ม Next, "C:\Program Files\Microsoft Visual Studio\VB98\Nwind.mdb", Next, Single record และ ADO Data control, Next, ในช่อง Record source เลือก Categories, เลือก 3 fields แรกมาด้านขวา, next, finish จะได้ form ใหม่ขึ้นมาใน project ของเรา จากนั้นอยากให้ฝึกย้ายปุ่ม แล้วลองฝึกย้าย source code จากฟอร์มหนึ่งไปอีกฟอร์มหนึ่ง ซึ่งผมลองย้ายจากที่สร้างมาใหม่ไป form1 ก็ไม่ยากอะไร

ข้อควรทราบ

ฟอร์มนี้ไม่ได้เขียน code เลย
แค่เรียกตารางมาใช้ ไม่ให้ผิดพลาดก็ ok แล้ว

Source code ที่ Wizard สร้างให้

Private Sub Form_Unload(Cancel As Integer)
  Screen.MousePointer = vbDefault
End Sub

Private Sub datPrimaryRS_Error(ByVal ErrorNumber As Long, Description As String, ByVal Scode As Long, ByVal Source As String, ByVal HelpFile As String, ByVal HelpContext As Long, fCancelDisplay As Boolean)
  'This is where you would put error handling code
  'If you want to ignore errors, comment out the next line
  'If you want to trap them, add code here to handle them
  MsgBox "Data error event hit err:" & Description
End Sub

Private Sub datPrimaryRS_MoveComplete(ByVal adReason As ADODB.EventReasonEnum, ByVal pError As ADODB.Error, adStatus As ADODB.EventStatusEnum, ByVal pRecordset As ADODB.Recordset)
  'This will display the current record position for this recordset
  datPrimaryRS.Caption = "Record: " & CStr(datPrimaryRS.Recordset.AbsolutePosition)
End Sub

Private Sub datPrimaryRS_WillChangeRecord(ByVal adReason As ADODB.EventReasonEnum, ByVal cRecords As Long, adStatus As ADODB.EventStatusEnum, ByVal pRecordset As ADODB.Recordset)
  'This is where you put validation code
  'This event gets called when the following actions occur
  Dim bCancel As Boolean
  Select Case adReason
  Case adRsnAddNew
  Case adRsnClose
  Case adRsnDelete
  Case adRsnFirstChange
  Case adRsnMove
  Case adRsnRequery
  Case adRsnResynch
  Case adRsnUndoAddNew
  Case adRsnUndoDelete
  Case adRsnUndoUpdate
  Case adRsnUpdate
  End Select

If bCancel Then adStatus = adStatusCancel
End Sub

Private Sub cmdAdd_Click()
  On Error GoTo AddErr
  datPrimaryRS.Recordset.AddNew

Exit Sub
AddErr:
  MsgBox Err.Description
End Sub

Private Sub cmdDelete_Click()
  On Error GoTo DeleteErr
  With datPrimaryRS.Recordset
    .Delete
    .MoveNext
    If .EOF Then .MoveLast
  End With
  Exit Sub
DeleteErr:
  MsgBox Err.Description
End Sub

Private Sub cmdRefresh_Click()
  'This is only needed for multi user apps
  On Error GoTo RefreshErr
  datPrimaryRS.Refresh
  Exit Sub
RefreshErr:
  MsgBox Err.Description
End Sub

Private Sub cmdUpdate_Click()
  On Error GoTo UpdateErr
  datPrimaryRS.Recordset.UpdateBatch adAffectAll
  Exit Sub
UpdateErr:
  MsgBox Err.Description
End Sub

Private Sub cmdClose_Click()
  Unload Me
End Sub

บทที่ 111 : สร้าง DSN ชื่อ nwind

สร้าง Data Source Name ชื่อ nwind เพื่อจะนำไปใช้ใน VB แต่ DSN ที่สร้างนี้ สามารถนำไปใช้ในโปรแกรมต่าง ๆ ได้มากมาย ผมเคยใช้ใน PHP และ ASP มาแล้ว และ nwind.mdb มีมากับ Microsoft Access จึงนำฐานข้อมูลนี้มาอธิบาย เพราะออกแบบระบบสั่งซื้อสินค้า ที่นำมาใช้เป็นตัวอย่างในการอธิบายระบบงานได้ง่าย

เมื่อสร้าง nwind ใน ODBC แล้ว ก็จะใช้วิธีการเชื่อมต่อข้อมูลแบบ Microsoft ADO Data Control 6.0 (OLE DB) ซึ่งเป็น Component ที่ท่านต้องเพิ่มเข้าไปใน toolbox ด้วยตนเอง ผลการเพิ่ม component นี้จะทำมี icon ชื่อ Adodc ให้นำไปใช้ได้

บทที่ 112 : เรียกใช้ Adodc และมีปุ่มเลื่อนไประเบียนข้างหน้า

ขั้นตอน

: ส่วน General : เลือก Use ODBC Data Source Name ตามด้วย nwind จาก list

: ส่วน RecordSource : เลือก SQL แล้วพิมพ์ select * from products
- คุณสมบัติของ text1 ให้ DataSource=Adodc1 และ DataField=ProductID
- คุณสมบัติของ text2 ให้ DataSource=Adodc1 และ DataField=ProductName
- คุณสมบัติของ text3 ให้ DataSource=Adodc1 และ DataField=UnitPrice

Source code ใน command1
Private Sub Command1_Click()
Adodc1.Recordset.MoveNext
If Adodc1.Recordset.EOF Then
Adodc1.Recordset.MoveFirst
End If
End Sub

แบบฝึกหัด
? สร้าง command2 เป็นปุ่มเลือกมาข้างหน้า ด้วยคำสั่ง moveprevious
? สร้าง command3 และ 4 เป็นปุ่ม movefirst และ movelast
? เปลี่ยนตารางจาก products เป็นอื่น ๆ (ตารางไหนก็ได้)